
WIJNEGEM / BRASSCHAAT / MALLE | Na een moeizame start gaat het vooruit op de werf van de Jan Vlemincktoren. Het gebouw in het park wordt gerestaureerd en klaargemaakt voor een nieuwe toekomst. Tegen de zomer zou hij verlost moeten zijn van alle stellingen. “De Wijnegemnaren zullen dit monument dan niet zelf gebruiken, maar kunnen wel uitgebreid van zijn schoonheid genieten”, verzekert schepen van Erfgoed Maarten Janssens (N-VA).
De Jan Vlemincktoren maakt deel uit van het neerhof van een al lang verdwenen Spaans waterkasteel. Het is een prestigieus zestiende-eeuws gebouw dat in de negentiende eeuw neogotische accenten kreeg. Zijn iconische status en populariteit stonden lang in schril contrast met de bouwvallige toestand waarin het monument verkeerde. Het werd zo erg dat de site in het Wijnegemhof wegens vallende brokstukken gedeeltelijk afgesloten moest worden.
Ivo Wynants zwoor na zijn aantreden als burgemeester in 2013 dat hij de toren en bijgebouwen in al hun schoonheid zou doen verrijzen. Maar onder meer door de hoge kostprijs en discussies over de bestemming, zou het tot eind 2017 duren alvorens hij de langverwachte restauratie kon aankondigen.
Asbest
“We kenden in september 2019 een moeilijke start”, vertelt schepen Maarten Janssens. “Eerst werd asbest gevonden in de leien van het dak. De veilige verwijdering ervan kostte enkele maanden. Maar aannemer Monument-Goedleven uit Brasschaat heeft daarna ook weer tijd gewonnen toen corona de kop opstak. De werf heeft maar één week stilgelegen.”
Schepen Maarten Janssens bij een in oorspronkelijke staat herstelde schouw. FOTO: JAN AUMAN
De restauratie is intussen zo ver gevorderd dat alle betrokkenen de start van de zomervakantie 2021 vooropstellen als einddatum. De totale kostprijs is wel opgelopen tot 3,5 miljoen euro of 900.000 euro meer dan oorspronkelijk geraamd. Maar door de Vlaamse inbreng zal de gemeente ‘slechts’ twee miljoen euro zelf hoeven te betalen.
“Nog altijd een fiks bedrag natuurlijk, maar hij wordt erg mooi”, verzekert Maarten Janssens die ons een exclusieve rondleiding geven, tot helemaal in de nok van de toren. De architecten kozen voor een eclectische benadering want het monument kreeg eerder ook in diverse tijdvakken en bijhorende stijlen vorm.
“De eikenhouten balken in het dak werden behouden en waar nodig verstevigd met epoxy”, toont architecte Lissa Camerlinck van Erfgoed & Visie uit Malle het gebinte. “En kijk, deze muurschilderingen komen nu weer tot hun recht. Ze vormen een trompe-l'oeil. De figuren en lijnen moesten het gebouw via optische effecten meer uitstraling geven. Op de eerste verdieping voorzien we de originele terracotta vloer. Mooi zijn ook de gotische spitsboogramen in de oudste gevels, die bepleisterd werden. Voor de kant met de recentere kruisramen (18de eeuw) hebben we ervoor gekozen om de gevel te kaleien.”
Uitkijkplatform
Opvallend: aan de buitenzijde zal de Jan Vlemincktoren opnieuw stralen als eeuwen geleden, voor de afwerking binnenin werd gekozen voor vooruitstrevende en duurzame technieken zoals airco, warmtepomp, vloerverwarming en een inloopdouche. Het in ere herstelde neerhof zal gebruikt worden door Luk Logist en Peter Adams, de buren van Avantgarden. Zij voorzien er bijkomende ontwerp- en vergaderruimte voor de medewerkers van hun bloeiend bureau voor landschapsarchitectuur.
“Het gebouw zal niet toegankelijk zijn voor parkbezoekers en ook de vertrouwde onderdoorgang van de toren zal niet langer openbaar zijn”, aldus Maarten Janssens. “Maar zoals beloofd en contractueel bepaald zullen ‘huurders’ de toren minstens drie keer per jaar openstellen voor bezoek en het eveneens afgesloten binnenplein zelfs acht keer per jaar. Avantgarden zal nog dit voorjaar zelf voorzien in de bouw van een brug over de aanpalende vijver. Vanop een platform daar zal iedereen doorlopend van een prachtig uitzicht kunnen genieten op ons meest bekende monument.”
De gemeenteraad van Wijnegem krijgt de geactualiseerde erfpachtovereenkomst met de besloten vennootschap Wijnegemhof, waarin de mensen van Avantgarden zitten, later deze maand voorgelegd. Daaruit blijkt dat de vaste gebruikers 18.000 euro per jaar aan de gemeente zullen betalen als vergoeding. Deze overeenkomst geldt voor 99 jaar.
BRON ; Het Nieuwsblad | 12 januari 2021 | Jan Auman
Dit artikel werd gereproduceerd met toestemming van de uitgever, alle rechten voorbehouden. Elk hergebruik dient het voorwerp uit te maken van een specifieke toestemming van de beheersvennootschap Licence2Publish : info@license2publish.be.